میراث ...

میراث یا ماترک هر دو کلمه عربی هستند و البته مقدار زیادی بار حقوقی و فقهی دارند !! ولی در کل به هر چیزی که از یک فرد به جا می ماند اطلاق می شود ... اینکه ما فکر بکنیم تمام آنچه از یک فرد به جا می ماند مقداری پول و چند متری زمین از نوع خانه و مغازه و ... باشد نوعی خُردنگری به زندگی آن فرد می باشد !؟

زندگی فرد می تواند جنبه ها و محصولات و دستآوردهای بسیار زیادتری داشته باشد و کفه ی میراث معنوی زندگی فرد می تواند چند ده برابر میراث مالی او باشد ... در این دوره و زمانه توجه به مقدار میراث آن قدر مهم شده است که گاه خود فرد فراموش می شود !؟ و گاه در زمینه مقدار مالی که بایداز خود به جا بگذارد (!) مورد سوال واقع می شود !؟ گاه فرد قبل از مردن ، نسبت به ماترک و ارثیه اش مواخذه می شود !؟ و گاه یک فرد با اینکه از اعتبار و شهرت اجتماعی خوبی برخوردار است و فرزندانش بیشتر از اینکه نان سفره اش را خورده باشند ، از نامش آدم شده اند (!؟) برای کوتاه کردن دست او از اموالش که مبادا خرج زیاده و بیخود بکند (!؟) او را به آسایشگاه سالمندان می برند تا اگر زمانی در بهترین شرایط زندگی کرده بوده ، آخر عمرش را در بدترین شرایط به پایان ببرد !؟ وچه بسا با مقداری پول شرایط راحت شدن او را فراهم ساخته باشند تا سرحال از دنیا برود !!؟

ما در ترکی یک مثلی داریم که خیلی هم استفاده می شود و می گوید : " عقیلی دده مالینن نئینر ، سفه دده مالینن نئینر ! " معادل فارسی اش می شود " آدم عاقل با ارث پدرش چکار می کند و احمق با ارث پدرش چکار می کند ! " ( البته در این مثل بیشتر تربیت فرد مطرح است که نماینده عقلش می باشد و اینگونه است که آدمی که خوب تربیت یافته با ارث چه می کند و آدم بی تربیت باارث چه می کند !؟ در جامعه ما آدم های با تربیت خوب کم نیستند و البته آدمهایی با تربیت های درهم و چه بسا با تربیت غلط هم کم نیستند و رویهم رفته از هر چیز و نوعی کم نداریم  !؟ ولی اینکه آثار زندگی یک فرد در زمان بعد از مرگش چگونه با او مرتبط می شوند و چه جایگاهی برایش دست و پا می کنند و به چه دردش می خورند ، خیلی مهم می باشد ...

در آموزه های دینی ، باقیات الصالحات بهترین چیزی ست که فرد از خود به جا می گذارد ، اینها همان اعمال و افراد و آثاری هستند که می توانند نام نیک فرد را در زمان بعد از مرگش امتداد بدهند و برایش ثواب مستمر داشته باشند ... باقی ماندن نام چیزی ست که همه نسبت به آن حساسیت دارند ، برای برخی آرزوست و برای برخی که امکانش را دارند یک برنامه ریزی حساب شده است ، از مقبره خانوادگی گرفته تا بزرگترینش که اهرام مصر بوده باشد !! از حک نام بر روی سنگ در معابر عمومی گرفته تا درج آن برای شناسایی روستا و منطقه و ... ولی آنچه مهم است این است که این آثار در زمان بعد از مرگ چگونه یاد شوند و میراث بران و میراث خوران با ان چگونه برخورد بکنند !؟ گاهی اوقات تنها نامی که می ماند بدون هیچ آثار و اثری ست و خود همین نام هم تداعی کننده شخص و شخصیتی در خور احترام نیست !! مثلا اسم فلان محل حسن آباد است و ساکنین اصلا نمی دانند چرا حسن آباد و اصلا آن حسن کدام بوده و چکاره بوده و ... !؟

این روزها برخی ها درنقشه ها و سخنان و ... سعی بلیغ دارند تا حتما نقشه های باستانی ایران را به نمایش بگذارند و آن را مایه مباهات و فخر خود بدانند و سعی بکنند تا از آن طریق به ارث و میراث پدران و اجداد خود ببالند !؟ ولی قرار گرفتن در کدام جایگاه خیلی مهم است !؟ شما در ایران فعلی زندگی می کنید و برای همین فکر می کنید زمانی دورتر ، مساحتی چند برابر ایران نام داشت !؟ یکی هم اینکه شما حالا در افغانستان زندگی می کنید و اصلا برایتان مهم نیست که زمانی نام خاک تان ایران بوده است !؟ یااصلا کسی هم به نام کوروش در افسانه های باستان ( و یا در علوم آزمایشگاهی آمریکا !؟ ) وجود داشته یا بوجود آمده است !؟ یک آذربایجانی که در باکو زندگی می کند چه تفاخری نسبت به ایران قدیم و جدید دارد !؟ یا یک عراقی که زمانی پایتخت ساسانیان در مرکزش قرارداشت ، در کلام و زندگی اش چه تاثیری از زندگی ایران قدیم داشته است !؟ دلیل این امر چیزی نیست جز اینکه هیچ حس مشترکی بین سرزمین های جدا شده و یا باقیمانده وجود نداشته و ندارد و این اراده حکومت ها بوده که با زور سلاح و ارتش و به خاطر منافع مالی (!) سرزمین هایی را به چنگ آورند و یا منافعی را صاحب بشوند ... البته در هر شهر و دیاری یک ساختمان که متعلق به حاکم بوده ، باقی مانده یا بقایایی باقی مانده است !! ایران امروز ، بواسطه برخی مدیریت های غلط (!) و بواسطه تلاش های زیادی که در فضای مجازی وجود دارد !؟ و بواسطه هجمه ی سنگینی که روی مسایل دینی افکنده شده است و مقدار زیادی از آن ناشی از این است که افراد نالایق خود را متولی دین کرده اند و یا بهتر بگوئیم که مردم ، نادانان قوم خود را بعنوان متولیان دینی انتخاب کرده اند !؟ احتمال انفجارهای قومیتی بسیار بالاست و شعارهای دولتی هم آن کارآیی لازم را ندارند !! و چه بسا با یک چراغ سبز بین المللی و بزرگ ، آتش جنگ های تجزیه طلبانه افروخته شود (!؟)

و آ«چه مهم تر است این است که میراث واقعی ، ماحصل و ماترک واقعی در زندگی چیزی ست که خداوند برای انسان رقم می زند و آن مقدار همان چیزی ست که هم در عالم حیات و هم در عالم ممات بدرد انسان خورده و خواهد خورد ، بقیت الله خیر لکم ... و به تعبیری آن مقدار از مال که انسان در راه و بیاد خدا حاصل کرده و بجا گذاشته است ، برایش و برای بازماندگانش مفید خواهد بود و هر کم و زیادی که ناشی از بدست آوردن های غیرشرعی و خلاف و غلط بوده باشد ، دیر یا زود از بین می رود و یا صرف تجملات بیخود و اسرافات مضر می شود و به جز شلوغتر کردن زندگی بازمانگان تاثیری ندارد ... این حرفها برای کسانی که مشکلات مالی دارند و کم و کسری هایی در رسیدن به آرزوهایشان دارند ، مطمئنا ، قابل قبول نیست !! ولی خیلی زود برای آنها هم معلوم می شود ...